De vraag was: hoelang moet de gap zijn? Wat is het mooiste en wat heeft de voorkeur?
Om een goed antwoord te kunnen geven, is misschien beter om eerst de achterliggende gedachte van de gaps uit te leggen.
Het doel van de gaps is duidelijk maken dat er een verwisseling van de ondertitel plaatsvindt. Door de 'flits' worden je ogen onbewust automatisch naar de nieuwe ondertitel getrokken.
Als die flits afwezig is, kan het weleens voorkomen dat de gebruiker niet doorheeft dat er een nieuwe zin in beeld staat, vooral als de 'vorm' van de titel ongeveer hetzelfde is als de vorige.
Bij Nederlandse ondertiteling is de gap vrijwel altijd 3 frames.
Bij ondertiteling die in Amerika is vervaardigd (maar wel Nederlandstalig kan zijn, bijvoorbeeld Netflix of Prime Video) is de gap vaak 2 frames.
Bij Amerikaanse closed captioning, het systeem dat wordt ingezet voor ondertiteling voor doven en slechthorenden en ook de oorsprong is voor vrijwel alle Engelstalige bronsubs op de ondertitelwebsites, is er op technisch vlak geen sprake van een gap. Titels hebben daar alleen een begintijd. Zit er een lange pauze tussen twee titels, dan is dat dus in feite een lege titel met als begintijd de plek waar de vorige titel uit beeld moet verdwijnen. Het is natuurlijk geen doen om allemaal lege titels overal tussen toe te gaan voegen, dus als er geen noemenswaardige stilte is, wordt alles gewoon achter elkaar gezet. Hieronder een voorbeeld uit closed-captioning-software.
Dit is de reden dat Engelse bronsubs vaak gaps van 0 of 1 milliseconden hebben; ze zijn omgezet van een systeem dat geen gaps kent.
Hoelang moet de gap dan zijn? Ik ben zelf die 3 frames gewend en vind dat altijd prettig kijken, en als dat gebruikelijk is, dan kan ik net zo goed dat voorbeeld volgen.
Maar zoals je al leest, heb ik het over frames: dat is de nauwkeurigheid van videobeelden. Subtitle Edit werkt, net als SubRip (.srt), met milliseconden, wat het een beetje ingewikkelder maakt. (Professionele ondertitelsoftware werkt standaard met frames.)
Als je het aantal frames omrekent in milliseconden, moet je rekening houden met de hoeveelheid frames per seconde van de video.
Omgerekend duurt 1 frame bij video's van 23,976 of 24 FPS (films en Amerikaanse series) 41,6666667 milliseconden, en bij video's van 25 FPS (NL/UK/AU... eigenlijk al het andere) 40,0 milliseconden.
Niet heel mooi die eerste waarde. Laten we eens 3 frames proberen. Bij 25 FPS is het gewoon 120 milliseconden. Bij 23,976/24 FPS... verhip, precies 125 milliseconden!
De duur in milliseconden is dus een gevolg van het aantal frames. Een gap van 25 of 50 of 100 milliseconden is dus misschien wel een mooi getal, maar helemaal niet op de frame nauwkeurig.
Door 'afronding' tijdens het afspelen krijg je met zo'n 'onlogische waarde' soms een gap van 1 frame en soms niet. Of soms 1 frame en soms 2. Niet heel goed voor de consistentie dus.
Consistentie is cruciaal bij ondertiteling. Zie het als een soort ritmische symfonie. Een onrustig ritme in het geflits van de gaps levert een onrustig beeld en dus ook een onrustige kijkervaring op.
Het gaat hier om verschillen die een leek misschien niet meteen ziet of kan benoemen, maar die wel degelijk van invloed zijn op het kijkplezier.
De gap moet dus ook consistent zijn; daarvoor wordt bij Nederlandse ondertiteling een aanvullende 'regel' gehanteerd: "Komt er na een [outcue] minder dan 1 seconde tussenruimte voor de volgende titel, dan moeten de titels aansluiten, dus met 3 frames tussenruimte."
Het geflits van de gaps is dan consistent: óf 3 frames, óf langer dan een seconde. In plaats van 46, 265, 745, 198, 1, 654, 125 enz. Dit zorgt voor een rustiger en dus minder storend beeld.
Uitzonderingen zijn er natuurlijk als je beeldwissels in beschouwing gaat nemen, maar dat wordt iets te ingewikkeld voor dit bericht.
Samenvattend zou je kunnen stellen:
- Maak je een vertaling voor een film of Amerikaanse serie (23,976/24 FPS), houd dan 125 ms aan als gap.
- Maak je een vertaling voor een Britse of anderszins niet-Amerikaanse serie (25 FPS), houd dan 120 ms aan als gap. (Check natuurlijk in beide gevallen gewoon om hoeveel FPS het echt gaat.)
- Zorg dat je gaps consistent zijn voor een rustig beeld. Ofwel 120/125 ms, ofwel >1000 ms. (Af en toe >900 smokkelen kan natuurlijk, en je kunt afwijken als je op beeldwissels spot.)
Werk je met Subtitle Edit en wil je je gaps in één keer goed zetten volgens deze richtlijnen? Dat kan gemakkelijk als volgt:
- Ga naar Extra > Minimale weergavetijd tussen teksten... Vul bij 'min. milliseconden' 125 (of 120) in en klik op OK.
- Ga naar Extra > Tijdsduurhiaten overbruggen... Vul bij 'hiaten kleiner dan' 1000 in en bij 'min. milliseconden' 125 (of 120) en klik op OK.
Je gaps zijn nu in één keer mooi consistent.
Let op: pas op met geautomatiseerde bewerkingen. Subtitle Edit weet namelijk niet of er bijvoorbeeld beeldwissels tussen zitten. Doe dit dus alleen bij een Engelse bronsub die je daarna nog vol gaat bewerken, of als je niet veel waarde hecht aan beeldwissels.
